Loteria może być wykorzystywana np. jako narzędzie promocji albo jako sposób na pozyskanie środków na cele dobroczynne, ale zasady jej organizacji są ściśle określone przez polskie prawo. Kiedy dokładnie mamy do czynienia z loterią oraz jakie jej rodzaje rozróżnia ustawa o grach hazardowych, przeczytasz w tym artykule.
Loteria – definicja i rodzaje
Każda loteria stanowi rodzaj gry hazardowej, a dokładniej gry losowej, czyli takiej, w której o wyniku decyduje przypadek. Do gier losowych należą też m.in. ruletka czy gry w kości, jednak loteria wyróżnia się tym, że do jej realizacji niezbędne są losy albo inne dowody udziału w grze. Akt prawny, w którym znajdziemy definicje różnego rodzaju loterii, to tzw. ustawa hazardowa. Jak się okazuje, rozróżnia ona 4 rodzaje loterii:
loteria pieniężna: uczestnik gry nabywa los albo inny dowód udziału w grze, a wygraną mogą być tylko środki pieniężne,
loteria fantowa: uczestnik gry nabywa los albo inny dowód udziału w grze, a wygraną mogą być tylko wygrane rzeczowe (tzw. fanty),
loteria promocyjna: uczestnik gry nabywa towar, usługę lub innego dowód udziału w grze, dzięki czemu bezpłatnie bierze udział w loterii, a wygraną mogą być środki pieniężne albo wygrane rzeczowe,
loteria audioteksowa: uczestnik wykonuje płatne połączenie telefoniczne albo wysyła wiadomość tekstową typu SMS przy wykorzystaniu sieci telekomunikacyjnej o charakterze publicznym.
Organizacja każdego z wymienionych rodzajów loterii wymaga spełnienia szeregu warunków, które określają kto i na jakich zasadach może urządzać tego typu grę. Należy też pamiętać, że choć w grach hazardowych w Polsce mogą brać udział tylko osoby, które ukończyły 18 lat, przepis ten nie dotyczy loterii promocyjnej i fantowej (udział w nich nie jest limitowany wiekowo). Szczegółowe wytyczne dotyczące organizacji loterii opisane zostały w tym artykule.
Loteria a konkurs - różnice
Firmy, które chcą zorganizować akcję promującą ich produkt czy usługi, mogą obawiać się procedur formalno-prawnych, jakie wynikają z zapisów ustawy hazardowej. Dlatego warto wiedzieć, że podobnym instrumentem marketingowym do loterii jest konkurs konsumencki, a jego zaletą jest to, że jego organizacja nie podpada pod tę ustawę. Czym jednak różni się konkurs od loterii? Wyniki loterii, jak już wyjaśniliśmy, muszą być losowe - to czy jej uczestnik wygra czy przegra zależy w głównej mierze od przypadku. Tymczasem konkurs tego elementu losowości nie może zawierać. Zwycięzcą konkursu jest ten, kto wykaże się określonymi zdolnościami czy umiejętnościami, przykładowo wykonane przez niego zadanie konkursowe zostanie ocenione przez jury najwyżej i w związku z tym otrzymuje on nagrodę.
W przypadku urządzania konkursu organizator nie musi starać się o żadne zezwolenie ani nawet tworzyć regulaminu gry. Konkurs konsumencki podpada bowiem pod regulacje Kodeksu cywilnego, ponieważ kwalifikowany jest jako rodzaj przyrzeczenia publicznego. W zakresie organizacji wydarzeń tego typu prawo pozostawia dość dużą dowolność. Kluczowe jest jednak, by na żadnym etapie konkursu nie wkradł się jakikolwiek element losowości - w takim wypadku może on zostać zaliczony przez organ kontrolujący jako loteria promocyjna zorganizowana niezgodnie z przepisami. Wysokie kary finansowe mogą zostać nałożone na organizatora loterii za brak wymaganego zezwolenia czy zgłoszenia (albo organizację niezgodną z udzielonym zezwoleniem, dokonanym zgłoszeniem czy zatwierdzonym regulaminem gry) i to podwójnie - na podstawie ustawy hazardowej (kara administracyjna) oraz Kodeksu karnego skarbowego.